Xe lôi Trung Quốc đã được sử dụng khá nhiều ở TPHCM. (Ảnh chụp sáng 24-1 trên xa lộ Hà Nội, quận 9, TPHCM). Ảnh: LÃ ANH

Hôm qua, 24-1, trả lời về việc nhập khẩu xe mô tô, xe gắn máy 3 bánh có xuất xứ Trung Quốc, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết: Theo văn bản số 1992/TTg-CN ngày 21-12-2007 của Thủ tướng Chính phủ thì các doanh nghiệp có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật đều có thể sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu các loại xe mô tô, xe gắn máy 3 bánh. Nguồn xe 3 bánh chở hàng nhập khẩu vào nước ta hiện nay đều có xuất xứ từ Trung Quốc. Tất cả các lô xe nhập khẩu hợp pháp vào Việt Nam đều được Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm tra về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trước khi hoàn tất thủ tục nhập khẩu.

Theo ông Đỗ Hữu Đức, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, việc kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe mô tô, xe gắn máy, trong đó có loại xe 3 bánh nhập khẩu do các đơn vị kiểm tra xe cơ giới nhập khẩu trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam đặt tại các khu vực tiến hành. Xe 3 bánh nhập khẩu, được kiểm tra, thử nghiệm theo tiêu chuẩn TCVN 5929-2005 và thỏa mãn tiêu chuẩn này thì sẽ được cấp Giấy chứng nhận chất lượng mô tô, xe gắn máy nhập khẩu để doanh nghiệp thực hiện các thủ tục nhập khẩu xe theo quy định của cơ quan hải quan. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam chưa có quy định về việc kiểm tra định kỳ cho xe mô tô, xe gắn máy 3 bánh khi lưu hành. “Sau này nếu có quy định, thì việc kiểm tra định kỳ sẽ được thực hiện tại các Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới đặt tại các địa phương” – ông Đức cho biết. Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng khuyến cáo, để có thể mua được các xe đã được kiểm tra chất lượng và tránh các vấn đề phát sinh không đáng có thì người tiêu dùng chỉ nên mua các xe đã được cơ quan hải quan cấp Giấy xác nhận nguồn gốc xe nhập khẩu. Tuyệt đối không mua các xe không có loại giấy này.

Sản xuất trong nước: tiến thoái lưỡng nan

Trước thực tế xe 3 bánh Trung Quốc ồ ạt tràn vào Việt Nam, nhiều ý kiến cho rằng các doanh nghiệp trong nước đã “ngủ quên” trước thị trường đầy tiềm năng này. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV Báo SGGP, từ cách đây 2 năm, Tập đoàn xe máy T&T (Hà Nội) đã lập dự án liên doanh sản xuất xe mô tô 3 bánh tại Việt Nam. Và đến nay, Công ty TNHH liên doanh T&T – Fushida đã đi vào hoạt động và đưa ra thị trường 3 mẫu xe 3 bánh mang thương hiệu Exotic. Sản phẩm xe 3 bánh Exotic được sản xuất, lắp ráp trên dây chuyền đồng bộ, hiện đại theo quy trình kiểm soát, kiểm tra chất lượng tiên tiến với đội ngũ chuyên gia, kỹ sư chuyên ngành nhằm đảm bảo sản phẩm xuất xưởng đạt 100% các thông số quy định trong bộ tiêu chuẩn chất lượng đăng kiểm lưu hành. Mức giá bán cho các đại lý là 26 triệu đồng/xe, rẻ hơn nhiều so với mức trên dưới 40 triệu đồng/chiếc của các loại xe 3 bánh Trung Quốc nhập khẩu.

Tuy nhiên, có một nghịch lý đang được đặt ra khiến T&T rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Hiện nay, thuế nhập khẩu xe 3 bánh nguyên chiếc đã giảm từ 90% xuống còn 40%. Trong khi đó, thuế nhập khẩu bộ linh kiện để sản xuất, lắp ráp trong nước lại là 50%. Chính vì thế, trong thời điểm hiện nay nhập khẩu xe nguyên chiếc về bán có lợi hơn là sản xuất trong nước. Ông Đỗ Quang Hiển, Tổng Giám đốc Tập đoàn xe máy T&T cho biết, mặc dù đã đầu tư dây chuyền đồng bộ để sản xuất, lắp ráp xe 3 bánh với tham vọng đạt tỷ lệ nội địa hóa 70% ngay trong năm 2008, nhưng hiện T&T vẫn đang phải cân nhắc xem có nên đi vào sản xuất hàng loạt ngay không. “Rõ ràng, chính sách thuế như vậy không khuyến khích sản xuất trong nước” – ông Hiển nói. Ngoài sự bất lợi về thuế, so với xe nhập khẩu, xe sản xuất trong nước còn có nhiều rào cản khác. Xe nhập khẩu nguyên chiếc chỉ cần mang cả xe đi là đăng kiểm được. Còn xe sản xuất trong nước, thủ tục đăng kiểm phức tạp hơn vì phải kiểm định riêng phụ tùng, động cơ… Từ tháng 5-2007, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã có văn bản đồng ý cho T&T sản xuất các loại xe mô tô 3 bánh để thay thế xe công nông, thế nhưng cho đến nay thủ tục đăng kiểm của xe Exotic vẫn chưa hoàn tất. Có một nguyên nhân căn bản là hiện Việt Nam chưa có cơ quan kiểm định về khí thải. Trong khi đó, theo quy định thì xe máy, xe mô tô 3 bánh phải đạt tiêu chuẩn Euro2 mới được đăng kiểm. Chính vì thế, T&T lại phải lấy kết quả kiểm định từ phía cơ quan đăng kiểm Trung Quốc về để đăng kiểm trong nước. “Chúng tôi đang hy vọng sẽ có kết quả đăng kiểm xe Exotic trước Tết Nguyên đán để có thể bán xe ra thị trường, đáp ứng nhu cầu rất lớn của người dân” – ông Hiển cho biết.

Bảo Minh - SGGP