Xe biển Lào phổ biến ở Việt Nam.

Bây giờ đi vào khu vực Thanh Hoá - Quảng Trị, xe ôtô mang BKS Lào nhan nhản trên đường, từ xe ôtô con đến xe tải, kể cả xe khách. Gần như 90% trong số đó, lái xe là người Việt và việc sử dụng xe đều nhằm mục đích kinh doanh hoặc mục đích cá nhân khác.

Việc sử dụng tràn lan xe ôtô mang BKS Lào vừa gây lộn xộn trong hoạt động giao thông vận tải, vừa làm khó cơ quan chức năng trong tuần tra, kiểm soát, nhất là hành vi lợi dụng xe mang BKS nước bạn Lào để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, nguyên nhân thuộc cả hai phía: Vừa do cá nhân, tổ chức lợi dụng để "lách" luật, vừa chính văn bản pháp luật đã tạo kẽ hở để người dân mặc nhiên thực hiện hành vi.

Thông tư số 201/2000/TT - BGTVT quy định, ôtô mang BKS Lào chỉ cần có giấy ủy quyền là có thể lưu hành tại Việt Nam trong vòng 30 ngày, hết thời hạn trên đề nghị Hải quan cửa khẩu cấp gia hạn để tiếp tục lưu hành.

Thông tư quy định: Loại xe ôtô liên vận tạm nhập tái xuất từ Lào có phù hiệu và hai loại giấy phép liên vận, loại thứ nhất cấp cho phương tiện vận tải đường bộ được qua lại nhiều lần trong thời hạn tối đa 1 năm và loại thứ hai cấp cho phương tiện vận tải đường bộ được qua lại 1 lần theo thời hạn tối đa không quá 30 ngày.

Về quy trình, chủ phương tiện khi muốn tạm nhập xe ôtô vào nước láng giềng thì xin giấy phép liên vận ở cơ quan chức năng nước mình, sau đó đưa xe qua cửa khẩu khai báo với Hải quan. Trên cơ sở đó, Hải quan cấp tờ khai, mở sổ theo dõi các loại phương tiện tạm nhập tái xuất, cho lưu hành. Trong thời gian lưu hành nói trên, việc kiểm soát thuộc cơ quan Công an và Bộ GTVT.

Việc ra đời Thông tư nằm trong xu hướng tạo sự thông thoáng, cởi mở về giao dịch, thương mại và đi lại giữa nhân dân hai nước, tuy nhiên chính điều này cũng gây áp lực ngược lại.

Hiện nay, có hai dạng xe ôtô tạm nhập tái xuất, đó là xe tạm nhập tái xuất liên vận dài hạn và xe tạm nhập tái xuất ngắn hạn. Tuy nhiên, khi thực hiện thì hàng loạt xe thuộc diện tạm nhập tái xuất ngắn hạn nhưng vẫn bằng cách này cách khác lưu hành tại Việt Nam.

Những xe này được mua bán, sang tên đổi chủ nhiều lần, sử dụng vào các mục đích khác nhau. Số lượng nhiều nhất là xe tạm nhập tái xuất liên vận mang BKS của Lào, Campuchia.

CSGT lúng túng vì phù hiệu xe chỉ ghi bằng tiếng Lào, Anh

Công an các địa phương cho rằng, việc kiểm soát xe diện tạm nhập tái xuất quá hạn hiện rất khó khăn. Nhiều CSGT lúng túng vì phù hiệu xe chỉ ghi bằng tiếng Lào, Anh...

Quy định cũng không nêu thời hạn cho từng lần tạm nhập tái xuất nên các loại xe diện này có giấy phép lưu hành thời hạn 1 năm có thể tạm nhập tái xuất nhiều lần. Do đó, khi lưu hành tại Việt Nam, các đối tượng mua bán trao tay và cứ sau 1 năm lại cấp tiếp môt giấy phép lưu hành.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện có dư luận cho rằng xuất hiện tình trạng làm giấy giả và mua bán giấy phép lưu hành để cấp cho các xe thuộc diện trên.

Đối với xe tạm nhập tái xuất ngắn hạn, thủ tục xin cấp phép thực hiện theo quy định tại Thông tư số 11/2003 của Bộ Công an. Thông tư quy định, khi đưa xe vào lãnh thổ Việt Nam, chủ phương tiện phải xin phép cơ quan Công an với các thủ tục bắt buộc gồm 5 loại giấy tờ: giấy đăng ký phương tiện; giấy chứng nhận kiểm định an toàn; hộ chiếu hoặc giấy thông hành chủ phương tiện; giấy phép lái xe do nước của chủ sở hữu phương tiện cấp và giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự.

Sau đó, Bộ Công an có Thông tư số 08/2005 sửa đổi, bổ sung một số quy định về thủ tục cấp phép (sửa đổi Thông tư số 11/2003) theo hướng đơn giản hơn. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện còn có loại xe tạm nhập khác do UBND cấp tỉnh cho phép. Những xe này rất khó quản lý, nhất là khi lưu hành sang địa phương khác.

Quy trình quản lý xe tạm nhập tái xuất là đáp ứng yêu cầu tình hình nhưng quy định như hiện nay đang bị lợi dụng. Nhiều cơ quan được giao quản lý, nhưng trách nhiệm chính lại không rõ ràng nên khi kiểm tra, chủ phương tiện cũng có đủ lý do để biện bạch, kể cả ý kiến của địa phương. Những vấn đề này cần được Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, cùng các Bộ, ngành chức năng sửa đổi phù hợp.

Phan Đăng - CAND Online