Việc tăng thuế nhập khẩu đối với ôtô nguyên chiếc (cả cũ và mới) của BTC vừa qua vẫn đang là tâm điểm phản ánh của dư luận. Các DN nhập khẩu không đồng tình là đương nhiên vì giá xe sẽ phải tăng. Người tiêu dùng lại càng không đồng tình. Không phải chỉ đơn thuần vì giá tăng cao, mà vì còn nhiều vấn đề khác, trong đó mấu chốt là họ sẽ thiệt thòi về chất lượng sản phẩm, chất lượng bán hàng và dịch vụ...
| |
Nói gần hơn là với việc tăng thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc, người tiêu dùng có cảm giác “bị ép” phải mua xe lắp ráp trong nước với hệ thống chất lượng, dịch vụ bán hàng, bảo hành, bảo dưỡng mà bao giờ cái lợi đều nghiêng về nhà lắp ráp và đại lý. Đây cũng là vấn đề mà nếu các nhà hoạch định chính sách thuế chú tâm về quyền lợi của người tiêu dùng – như một chuyên gia thị trường, thì cần lưu tâm để đưa ra quyết định nên tăng hay giảm thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc hay linh kiện, phụ tùng lắp ráp.
Nếu chú tâm vào quyền lợi của người tiêu dùng, về số thuế thu được thì nên tăng thuế nhập khẩu linh kiện phụ tùng và giảm thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc.
Tốt thế sao?
Hầu như hỏi bất cứ những người nào đã từng chạy thử hai chiếc xe cùng loại nhưng một chiếc được lắp ráp trong nước, một chiếc được nhập khẩu đều khẳng định một trăm phần trăm: Xe nhập chạy suớng thật, sướng hơn nhiều. Sướng từ tiếng nổ của động cơ, tiêu hao nhiên liệu, nội thất cho đến tiếng ồn. Nói chung là cái gì xe nhập khẩu cũng hơn.
Chất lượng xe nhập khẩu tốt như vậy nhưng thỉnh thoảng các hãng ôtô lớn trên thế giới (đều đã có mặt tại Việt Nam) như Toyota, Hyundai, GM, Ford... đều có những thông báo thu hồi hàng chục, hàng trăm ngàn xe để sửa chữa những lỗi kỹ thuật của một số bộ phận trên một hay vài mẫu xe nào đó. Lúc thì thu hồi tại thị trường này, khi thì tại thị trường khác. Nhưng nói chung, hầu như tại các thị trường lớn trên thế giới, nơi mà có ngành công nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô phát triển hơn chúng ta hàng chục, thậm chí hàng trăm năm (công nghệ thì khỏi phải bàn) như Mỹ, Hàn Quốc... thì việc thu hồi vẫn xảy ra. Tại Việt
Nam
thì không, chưa thấy bao giờ. Đến mức một số người phải đặt câu hỏi: Chẳng lẽ xe lắp ráp tại Việt
Nam
tốt thế sao? Bao nhiêu năm rồi chưa bao giờ có sự cố kỹ thuật nào trên một số linh kiện hay phụ tùng nào cả hay sao? Tất cả các hãng, nhà lắp ráp đều vậy.
Hay...
Khi có thông tin tại một thị trường nước ngoài có một loại xe nào đó được thông báo thu hồi để khắc phục lỗi kỹ thuật, điện thoại hay gặp các đại diện của nhiều liên doanh thì đều được trả lời là loại xe đó, linh kiện đó, sản xuất thời kỳ đó... Việt
Nam
không lắp ráp. Liệu có giấu thông tin hay không?
Nói về chuyện tại sao thì nhiều lắm. Đến bây giờ có thể kể ra hàng chục vụ việc liên quan đến việc khiếu kiện xe cháy, túi khí không bung... Nhưng công chúng đều không được biết nguyên nhân. Cuối cùng, nếu khách hàng, chủ xe có làm rùm beng lên, khiếu kiện thì cũng chỉ là thoả thuận đền bù giữa hãng và chủ xe. Nguyên nhân thì chẳng ai nói đến. Tại sao lại không đặt dấu hỏi những nguyên nhân đó có lỗi đồng loạt trên các xe cùng thời kỳ lắp ráp hay không? Có nguy cơ “bị” như chiếc xe đã mắc lỗi hay không? Có, nhưng không ai trả lời. Cách đây mấy năm đã từng có một liên doanh tổ chức chương trình bảo dưỡng miễn phí (xem như một chương trình khuyến mãi) cho một bộ phận của ghế trước. Nhưng điều lạ lùng là mẫu xe đó lại mới ra đời được một thời gian ngắn và họ cũng chỉ bảo dưỡng những chiếc xe ra đời trong khoảng một thời gian nhất định. Năm ngoái, tại miền Trung, có một chiếc xe mới tung ra thị trường bị cháy mà nguyên nhân đến bây giờ vẫn chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, theo thông báo của nhà lắp ráp, người chủ của chiếc xe đã được đền bù bằng một chiếc xe mới tinh khác và sự việc ngay lập tức im lặng đến bây giờ. Tại sao lại không công bố nguyên nhân của vụ cháy hay là không tìm ra nguyên nhân?
Lại hứa và... thông cảm
Năm 2007 chứng kiến sự khan hiếm (thật hay giả thì chưa biết) của nhiều mẫu xe lắp ráp trong nước (dù nếu xét về công suất thiết kế, đầu tư của các nhà máy thì chưa nhằm nhò gì). Khách hàng khổ sở chờ đợi để mua được xe. Trong đó, nhiều người đã ký hợp đồng, đặt cọc, nhưng đến hạn lại không được giao xe. Có nhiều cách để các đại lý, hãng đưa ra nguyên nhân, nhưng cuối cùng đều tóm tắt lại bằng nội dung: Thông cảm vì lắp ráp chưa kịp, hoặc thông cảm vì linh kiện, phụ tùng về quá chậm. Một là khách hàng phải tiếp tục chờ (mà đôi khi không biết đến bao giờ, mà ngay chính nhà lắp ráp, đại lý cũng không hứa, mà nếu có hứa thì sau đó, nếu chưa muốn giao xe thì vẫn có thể sử dụng điệp khúc cũ). Nếu không tiếp tục chờ thì được đề nghị rút tiền đặt cọc hoặc mua xe khác, hoặc... Mới đây, tại TP HCM một khách hàng khi ký hợp đồng, đặt cọc mua xe Captiva được hứa sẽ nhận xe sau 6 tháng, nhưng đến 14 tháng sau vẫn chưa có xe và tiếp tục được hứa. Chỉ khi có thông tin trên báo chí, khách hàng mới được nhận xe.
Một câu mà người mua ôtô Việt
Nam
thường nhận được trong thời gian vừa qua về góc độ bán hàng của các đại lý, các liên doanh là thông cảm. Chịu. Không hiểu nổi khi mà hầu hết các liên doanh luôn khẳng định quyền lợi của khách hàng là trên hết. Có người nói vui kiểu bán hàng này theo dạng “đu đeo, đu đưa” mà khách hàng thuộc dạng “đâm lao phải theo lao”. Chẳng lẽ chờ dăm ba tháng rồi lại không tiếp tục chờ - một khách hàng tâm sự.
Còn nhiều, nhiều vấn đề liên quan đến dịch vụ bán hàng, thái độ nhân viên, dịch vụ bảo hành bảo dưỡng, việc cung ứng phụ tùng chính hiệu... mà nói chung khách hàng hầu như ít nắm được thông tin chính xác. Vì vậy, mà có lẽ cái lợi luôn nghiêng về nhà lắp ráp, đại lý, còn thiệt thòi thì chỉ người tiêu dùng và ngành công nghiệp ôtô gánh chịu.